АТРОФГА НАЗАР

ХАЛҚЛАРНИНГ ЭНГ ҒАЙРИОДДИЙ, ЭНГ ЭКЗОТИК МИЛЛИЙ БОШ КИЙИМЛАРИ


27.10.2023   240

Одамларнинг тасаввури енгилмас. Ҳозирги замон дизайнерлари эса ўзига хос нарсаларни ўйлаб топиш кераклигидан ташвишланишлари керак эмас. Чунки, энг ғайриоддий, энг экзотик нарсалар аллақачон улардан олдин ихтиро қилинган.

1. Узун шохли Мяо. Хитой

Лонгҳорн Мяо - Хитойда яшовчи Мяо халқининг кичик филиалларидан бири. Ғайриоддий аёллар бош кийимиининг асоси аниқ узун суяк шохидир. Бу ақл бовар қилмайдиган кўринади, лекин унинг узунлиги икки метрга етиши мумкин. Саккиз сочдан иборат фигура бундай шохнинг атрофига пойдевор каби ўралган ва буларнинг барчаси оқ жун иплар билан бирлаштирилиб, бу бош кийимни ушлаб туради. Бу соч турмаги эмас, балки бош кийим. Ахир, асрлар давомида мерос бўлиб қолган шох атрофидаги жингалак сочлар, тароқлаш пайтида эҳтиёткорлик билан тўпланади. Унинг оғирлиги тахминан 6 кг ни ташкил қилади.

2. Перак. Ҳиндистон

Ҳиндистонлик Ҳимолай аёлларининг бош кийими - бу 1 метр узунликдаги қўй териси бўлиб, қизил кигиз билан қопланган ва фируза ёки лапис лазули билан безатилган. Тепада бу структура кенгаяди ва кобра қалпоқчасини эслатади. Бу шакл аёлни ёвуз руҳлардан ҳимоя қилишни англатади. Перак кўпинча онадан қизга ўтади. Вазни 3 дан 5 килограммгача бўлади.

3. Тагелмуст. Мали

Шимолий Африка Таурег қабиласининг барча йигитлари 18 ёшдан бошлаб тагелмуст кийишни бошлайдилар. Ушбу бош кийим 10 метрли пахта панели бўлиб, индиго барглари билан қуруқ бўялган. Шамол, қум бўронларидан ҳимоя қилиш учун хизмат қиладиган, тўқ кўк рангли бош кийим. У бир неча қатламларда бошнинг атрофига махсус тарзда ўралади. Унинг шакли ва ранги уни кийган одам ҳақида кўп нарсани айтади. Масалан, бурмалар Таурегнинг маълум бир қабилага тегишли эканлигини кўрсатади. Лекин энг қизиқарли нарса рангининг тўқлиги. Тегелмуст қанчалик қуюқроқ бўлса, эгаси шунчалик бой бўлади.

4. Бигуден. Франция

Бир вақтлар, оқ дантелли матодан қилинган бу шляпа аёлнинг бошидан зўрға кўтарилди, аммо 20 асрда Бретон аёллари орасида унинг баландлиги учун ҳақиқий рақобат бошланди. Ва 1940 йилларга келиб цлиндирсимон қалпоққа айланиб, у 40 см баландликка этди. Бу тўрт элементдан иборат мураккаб бош кийим: унинг «пойдевори» сифатида қора бахмал қалпоқ, тўр матодан қилинган қалпоқ, фон ва белига тушадиган узун моире ленталари.

5. Нон-ла. Ветнам

Биз Ветнам билан қаттиқ боғлайдиган ушбу бош кийим универсалдир. Бунга қуёшдан ҳимояланиш, ёмғирдан соябон, иссиқда вентилятор ва ҳатто ҳижолат бўлган қизни қизиқувчан кўзлардан яширишга имкон беради. Нон-ла сомон, пальма барглари ёки ҳалтадан ясалган бамбук рамкада тўқилади. Айниқса, иссиқ кунларда ҳатто мини-кондиционер вазифасини ҳам бажаради: у бутунлай сувга намланади ва кейин кийилади, ияги остидаги ленталар билан маҳкам боғланади. Буғланган намлик бошда энгил салқинлик ҳосил қилади.

6. Водабе шляпа. Нигер

Африкалик Водабе қабиласи эркаклар гўзаллик танловларини ташкил қилишнинг кулгили анъаналарига эга. «Дунёдаги энг гўзал эркаклар», улар ўзларини чақиришади, тишларини оқартирадилар, ёрқин бўянадилар ва ҳар доим сомон шляпа кийишади. У пальма барглари ва сомондан тўқилган, турли рангли чарм қўшимчалар ва маржонлар билан безатилади. Ушбу кийимда эркаклар қабила аёлллари олдида олов билан рақсга тушишади. Ва улар энг катта шляпа, энг оқ табассумни танлайдилар.

7.Чульо. Перу

Алпакалар, қўйлар ёки ламаларнинг жунидан қилинган бу трикотаж шапкалар қадим замонлардан бери Жанубий Америкадаги Анд тоғлари аҳолиси томонидан кийилиб келган. Узун қулоқлар – унинг мажбурий атрибути. Ва тепадаги бонcуклар ва пом-помлар фақат декоратив элементлардир. Оддийлигига қарамай, бу жуда иссиқ бош кийим. Айтганча, непалликлар ҳам уни кийишади. Олимлар бундай муносабатларни тушунтира олмайдилар. Сабаби Непал қаердаю, Жанубий Америка қаерда. Минглаб километрлар ва қопқоқлар бир-бирига жуда ўхшаш.

8. Исичоло. Жанубий Африка

Қадим замонларда Жанубий Африканинг зулу аёллари бу бош кийимларни ўзлари кесилган сочлардан ясардилар. Улар одатда тўй маросимларидан олдин қилинган. Маросимнинг ўзида келин шундай трапезоидал бош кийим кийиши керак эди. Вақт ўтиши билан инсон сочи қўй жунига алмаштирилди. Энди бу шляпалар махсус ҳунармандлар томонидан тўқиб, мунчоқ ва марваридлар билан безатил бошлаган. Бундан ташқари, ҳар бир бонcукнинг ўлчами ва жойлашуви муқаддас маънога эга.

9. Тирол шляпаси. (Робин Гуд) қалпоқчаси. Австрия.

Илгари, тирол шляпасининг тиғи ва қирраси ва яшил рангининг чуқурлиги билан ўз эгаси Алп тоғларининг қайси водийсидан эканлигини аниқлаши мумкин эди. Ва энди бу шляпа ҳамма ва ҳар ким томонидан кийилади ва тайёрланади, рангнинг тўқлиги ёки қирраларнинг услубига умуман эътибор берилмайди. Аммо ҳақиқий Тирол шляпасида ҳеч қандай безак бўлмаслиги керак - фақат тоғ эчкисининг соқолидан бир тутам жун.

10. Ти-и-лангга. Индонезия.

Ушбу кенг қиррали шляпа дизайнини тушунтириш қийин. У бамбук ва пальма баргларидан тўқилади. Ишлаб чиқариш босқичида у мураккаб эгилган ва баландлиги бир ярим метрга етган суяк шохи энг кўзга кўринган жойга ўрнатилади. Йиллар давомида ҳатто маҳаллий аҳоли ҳам бу бош кийимнинг келиб чиқиши ва маъносини тушунтира олмайди. Бу худди шундай, дизайн ва шакл асрлар давомида авлоддан-авлодга ўтиб келган.

Нуржаҳон Йўлдошева тайёрлади