Иккинчи жаҳон уруши жангоҳларида қатнашган андижонликларнинг матонати ҳақида ҳикоя қилувчимақолаларимизни ўтган йили «Азиз инсонлар» рукни билан бошлаган эдик. Ғалабанинг 73 йиллиги нишонланадиган 2018 йил 9 май – Хотира ва Қадрлаш куни арафасидауруш қатнашчилариданшу кунларга етиб келган 63 нафар фидойи умргузаронлик қилмоқда. Мана шу азиз инсонларга бағишланган ҳикояларимиз яна давом этади.

Муталлибжон ота қўшни маҳалладаги қариндошидан ҳол сўраб уйига қайтадиган бўлди. «Машинада олиб бориб қўямиз» дейишса, кўнмади. Пиёда қайтди.

Невара келин сўрига чой тайёрлаб:

– Ота, шунча йўлдан яёв келдингизми? – деди ҳайратланиб.

Бобо ҳордиқ тилаётган кўзларини юмиб, оҳиста сўз қотди:

– Болам, узоқ эмас, бунданам олис йўлларни кўрганман...

Қўрғонтепанинг Деҳ-қончек маҳалласидан урушга кетганМуталлибжон Абдусаломов ҳақиқий жангни Сталинград қамалини ёриб ўтишда кўрган. Жон олиб, жон бераётган аскарларнинг бошларидан нелар ўтганини у яхши билади. «Душманни йўқ қилиш керак – тамом-вассалом!» – жанггоҳда ягона қоида шу эди. Ризқи бутун экан, то Берлингача борди. Қишлоққа ёруғ юз билан қайтди.

Келинг, энди ўзим ўқиган маълумотларни келтирай. Тошкентдан Берлингача тўғри йўл салкам 4.303 километрни ташкил этаркан. Айланма йўллар, манзилу маконлардан ўтиб борганда эса5.205 чақиримдан кўпроқ масофани босиб ўтишга тўғри келади. Шу рақамларгаДеҳқончек – Қўрғонтепа – Тошкент йўлидаги 450 ни қўшсак, Деҳқончекдан Берлингача бўлган оралиқ масофа салкам 6.000 чақиримга бориб қолади.

Қиш қаҳратони, ёз жазирамаси, энг даҳшатлиси – ҳар қадамда ўлим шарпаси... Муталлибжон ота мана шу аёвсиз 6.000 чақиримни босиб ўтган. Буни биз, машина бўлмаса, эллик қадам жойга пиёда боришга эринадиган ҳамиша шошқин одамлар билиб қўйсак, яхши-да, нима дедингиз?

... Ота ўрнидан турди. Хотира хиёбонига бориши керак. У бошини баланд кўтариб, осмонга қаради. Осмон тиниқ эди.

Ғолибжон Абдуллаев.